یادمرگ

حکمت71نهج البلاغه

نفس کشیدن آدمی گام برداشتن وی به سوی مرگ است

زبان حال هرنفس

هرنفسی،باخوداین پندرابه همراه داردکه:ای انسان،هرچنداکنون برپهنه کشتی زمین سواری،ولی تو مهمان موقتی هستی که روزی درآن فروخواهی رفت؛چنان که امیرمومنان علی درفرازی ازسخنانش می فرماید:«هرکس که دردرون خودپنددهنده ای داشته باشد،خداوندمتعال نیزازبیرون،براونگهبانی می گمارد».ونیز فرمود:«بدانیدهرکه دردرون خودپنددهنده ای وبازدارنده ای دربرابرنفس خویش نیابد، بیرون ازخود،بازدارنده وپنددهنده ای نتوان یافت».

وجوه شباهت تنفس وحرکت به سوی مرگ

دراین حکمت،امیر مومنان تنفس ودم وبازدم انسان رابه مثابه گام نهادن اودرمسیرمرگ داسته است. برخی ازشباهت های تنفس به مرگ عبارت است از:

1.انسان به سرعت مسیررسیدن به مرگ راطی می کندوهرنفس کشیدن اویک گام به سوی مرگ به شمارمی رود.پس سرعت حرکت به سوی مرگ،به اندازه سرعت تنفس است.

2.حرکت انسان به سوی مرگ وحیات اخروی همچون تنفس اوضروری واجتناب ناپذیراست؛یعنی همچنان که لازمه ی حیات انسان دم وبازدم است،حیات اونیزتوام باحرکتی قطعی به سوی مرگ است.هرگاه تنفس انسان پایان یابد،حرکت او به سوی مرگ نیزپایان یافته است.

3.همان طورکه تنفس به صورت تدریجی وآرام انجام می گیرد،حرکت مابه سوی مرگ نیزبه شکل مداوم وتدریجی است؛به گونه ای که نمی توانیم درمقطعی کوتاه تغییراتی چشمگیررادرخودمشاهده کنیم.این رشدتدریجی هرچندلازمه ی تکامل انسان است،ولی ممکن است به غفلت اوازحرکت به سوی اجل نیزمنجرمی شود.

4.حرکت انسان به سوی مرگ،همچون تنفس مختص به انسان های خاصی نیست واین ویژگی برای تمام انها است.

حساسیت نفس های آخرعمر

درنفس های آخر،یک عمرزندگی باخاطرات تلخ وشیرین آن تداعی می شود مانندخلاصه ی فیلم،تمام صحنه های مهم داستان زندگی به ذهن می آیند.این خاطرات مثل تنتیجه عملکردیک دانش آموزاست که درپایان سال به اومی دهندواودرچندلحظه به عملکردیک ساله خودپی می برد.درنفس های آخر عمر، شیطان تلاش بسیاری می کندتاآنچه راکه درطول زندگی به آنهادلبستگی داشته ایم،علیه مابه کار بردوهنگام سختی وتلخی جان دادن،ایمان انسان رابگیرد.بدین جهت،درلحظات آخرکه جان به گلو می رسدونفس هابه شماره می افتند،برخی درمعامله دنیاوآخرت،سودمی برندوعده ای هم زیان می بینند